کتاب حاضر تلاشی است برای بازخوانی یکی از مهم‌ترین مباحث در تاریخ اندیشه اسلامی: نسبت میان عقل و عشق. این مسئله که به ظاهر ساده می‌نماید، در واقع یکی از پیچیده‌ترین و عمیق‌ترین مباحث در حوزه معرفت‌شناسی، وجودشناسی و انسان‌شناسی است. تاریخ تفکر اسلامی شاهد تلاش‌های گوناگونی برای حل این مسئله بوده است، اما در این میان، نظریه شیخ شهاب‌الدین سهروردی جایگاهی ویژه دارد. سهروردی با طرح نظریه "نور" و بنا نهادن حکمت اشراق، نه تنها راه حلی برای مسئله نسبت عقل و عشق ارائه می‌دهد، بلکه چارچوبی جامع برای فهم کل نظام هستی و جایگاه انسان در آن ترسیم می‌کند. در این نظام فکری، عقل و عشق دیگر دو نیروی متضاد یا حتی متمایز نیستند، بلکه دو جلوه از یک حقیقت واحد نوری هستند که در مراتب مختلف ظهور می‌یابند. اهمیت این بحث در روزگار ما دوچندان است. جهان معاصر از سویی با غلبه عقلانیت ابزاری و تکنولوژیک مواجه است که گاه به سردی و بی‌روحی زندگی انسان منجر شده، و از سوی دیگر شاهد گرایش‌های احساسی و عاطفی افراطی است که می‌تواند به نفی خردورزی بینجامد. در چنین شرایطی، بازخوانی اندیشه سهروردی درباره امکان و ضرورت پیوند میان عقل و عشق می‌تواند راهگشا باشد. این کتاب در سه بخش اصلی سامان یافته است. در بخش نخست به مبانی نظری بحث می‌پردازیم؛ جایی که نظریه نور سهروردی و کاربردهای آن در تبیین نسبت عقل و عشق مورد بررسی قرار می‌گیرد. مفاهیم کلیدی همچون "نورالانوار"، "مراتب نور"، "عقل سرخ" و "عشق نورانی" در این بخش تشریح می‌شوند تا زمینه برای فهم عمیق‌تر بحث فراهم آید. بخش دوم به تحلیل و بررسی جامع دیدگاه‌های مختلف درباره نسبت عقل و عشق اختصاص دارد. در این بخش، سه رویکرد اصلی - تقابل، تعامل و وحدت - مورد مطالعه قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که چگونه نظریه سهروردی با گذر از دو رویکرد نخست، به رویکرد وحدت می‌رسد. این بخش همچنین به مقایسه دیدگاه سهروردی با دیدگاه‌های دیگر متفکران مسلمان و تأثیر آن بر جریان‌های فکری بعدی می‌پردازد. بخش سوم که شاید مهم‌ترین بخش کتاب باشد، به کاربردها و پیامدهای عملی این نظریه اختصاص دارد. در این بخش نشان می‌دهیم که چگونه می‌توان از این نظریه برای حل مسائل و چالش‌های انسان معاصر بهره گرفت. از مسئله معنویت و سبک زندگی گرفته تا مسائل خانوادگی و اجتماعی، همه می‌توانند از این نگاه جامع و متعادل بهره‌مند شوند. نوآوری این پژوهش را می‌توان در چند محور اصلی خلاصه کرد: نخست، کوشیده‌ایم نظریه سهروردی را از لایه‌های تاریخی آن بیرون آورده و به زبان امروزی بازخوانی کنیم. این بازخوانی نه به معنای ساده‌سازی مباحث، بلکه به معنای یافتن معادل‌های معاصر برای مفاهیم کلیدی و نشان دادن کاربردهای امروزی آنهاست. دوم، تلاش شده است تا پیوندی میان جنبه‌های نظری و عملی این بحث برقرار شود. اگرچه مباحث نظری درباره نسبت عقل و عشق بسیار عمیق و پیچیده است، اما هدف نهایی ما نشان دادن راه‌های عملی برای تحقق این پیوند در زندگی فردی و اجتماعی است. سوم، این پژوهش با نگاهی میان‌رشته‌ای به موضوع می‌نگرد. از فلسفه و عرفان گرفته تا روانشناسی و جامعه‌شناسی، همه می‌توانند در فهم بهتر این نظریه و کاربردهای آن یاری‌رسان باشند. این نگاه چندوجهی به ما کمک می‌کند تا تصویری جامع‌تر از مسئله ارائه دهیم. چهارم، تلاش شده است تا ارتباط این بحث با چالش‌های جهان معاصر روشن شود. مسائلی چون بحران معنویت، تعارض سنت و مدرنیته، مشکلات هویتی و چالش‌های خانوادگی و اجتماعی، همه می‌توانند در پرتو این نظریه مورد بازاندیشی قرار گیرند. در سطح نظری، به پژوهشگران حوزه فلسفه و عرفان اسلامی کمک می‌کند تا فهمی عمیق‌تر از نظریه سهروردی و جایگاه آن در تاریخ اندیشه اسلامی به دست آورند. روش‌شناسی خاص سهروردی در ترکیب برهان و شهود، و چگونگی پیوند میان ابعاد مختلف معرفت، می‌تواند الگویی برای پژوهش‌های معاصر باشد. در سطح فرهنگی، این پژوهش می‌تواند به روشنفکران و فعالان فرهنگی در یافتن راهی میانه میان سنت و تجدد یاری رساند. نشان دادن اینکه چگونه می‌توان میان عقلانیت مدرن و معنویت سنتی پیوند برقرار کرد، یکی از دستاوردهای مهم این پژوهش است. در سطح کاربردی، این کتاب برای همه کسانی که در پی یافتن راهی برای زندگی معنادار در جهان معاصر هستند، می‌تواند راهگشا باشد. از والدین و مربیان گرفته تا مشاوران و درمانگران، همه می‌توانند از این نگاه متعادل و جامع در حل مسائل خود و دیگران بهره گیرند. در پایان باید اذعان کرد که این پژوهش، با همه تلاشی که در آن صورت گرفته، تنها گامی کوچک در راه فهم اندیشه‌های عمیق سهروردی است. بی‌شک، این میراث غنی فکری همچنان نیازمند پژوهش‌های بیشتر و عمیق‌تری است که امیدواریم این کتاب بتواند زمینه‌ای برای آنها فراهم آورد.